Maszyny rolnicze w gospodarstwie znacząco ułatwiają pracę. Niewiele zostało już gospodarstw, w których nie ma przynajmniej ciągnika. Każda kolejna zakupiona maszyna generuje jednak dodatkowe koszty, na które musi być gotowy jej właściciel. Co należy o nich wiedzieć?
Podział kosztów eksploatacji
Koszty eksploatacji najłatwiej podzielić jest na koszty stałe i zmienne. Do kosztów stałych zalicza się m.in. amortyzację oraz koszty przechowywania, ubezpieczenia i konserwacji maszyn. Są one ponoszone przez właściciela maszyn niezależnie od tego, jak bardzo eksploatowane były maszyny w danym sezonie. Koszty zmienne właśnie od tego zależą. Zaliczyć możemy do nich kwoty wydane na naprawy, paliwo, smary, a także wynagrodzenie np. traktorzysty lub koszt pracy własnej. Koszt jednostkowy przeznaczany na jedną godzinę utrzymania maszyny rolniczej oblicza się przez podzielenie kosztów utrzymania w roku przez przewidywaną liczbę godzin pracy w danym roku. Z kolei koszt jednostkowy użytkowania maszyny przelicza się ze względu na określony rozmiar terenu (np. 1 ha), przy czym trzeba pamiętać, że starsze maszyny częściej ulegają awariom, przez co generują wyższe koszty.
Gdzie szukać oszczędności?
Znaczącą część kosztów użytkowania stanowią koszty paliwa i napraw. Dlatego też przed zakupem maszyn warto brać pod uwagę np. tylko ciągniki rolnicze o niskim spalaniu. Paliwo to aż 25% całkowitych kosztów eksploatacji maszyn. Przyjmuje się, że około 60% kosztów eksploatacji maszyn stanowią koszty utrzymania. Dlatego zaleca się zoptymalizowanie liczby środków technicznych w stosunku do rzeczywistych potrzeb gospodarstwa. Głównym czynnikiem mającym wpływ na poziom kosztów stałych utrzymania jest amortyzacja maszyn. Jej koszty w całkowitych kosztach eksploatacji to nawet 40-50%. Błędem jest rzekome zmniejszenie kosztów amortyzacji maszyn rolniczych przez przedłużenie okresu ich użytkowania (by rozłożyć je na dłuższy okres). Ponad piętnastoletnie maszyny mają przestarzałe konstrukcje, są mniej wydajne i zużywają więcej paliwa. Oczywiste jest, że zużyte maszyny wymagają też częstszych przeglądów i napraw. Okazuje się więc, że po podliczeniu kosztów eksploatacja starej maszyny jest droższa. Na wysokość kosztów eksploatacji ma wpływ również miejsce przechowywania maszyny. Przechowywanie maszyny „pod chmurką” wprawdzie ogranicza koszty garażowania, jednak przyczynia się znacząco do jej przyspieszonej korozji i skrócenia żywotności. W ramach oszczędności powinno się też regularnie dokonywać drobnych napraw i kontrolować stan techniczny maszyn. Zapobiega to groźniejszym awariom i większemu poborowi paliwa.
