Rolnictwo już dawno wyszło z epoki technologicznego zacofania, z jakim było przez wiele lat kojarzone. Współczesne ciągniki rolnicze, czyli podstawa wyposażenia każdego gospodarstwa, to nowoczesne maszyny, w których wykorzystuje się różnego rodzaju rozwiązania usprawniające pracę w polu. Jednym z takich rozwiązań są systemy GPS. Do czego mogą on być wykorzystywane?
Czym jest GPS?
GPS, czyli Global Positioning System, to technologia bardzo dobrze znana kierowcom. To stworzony o obsługiwany przez Departament Obrony Stanów Zjednoczonych system nawigacji satelitarnej, który swoim zasięgiem obejmuje całą Ziemię. Składa się on z trzech elementów:
- segmentu kosmicznego – satelitów na średniej orbicie okołoziemskiej. Obecnie wokół planety krąży 31 takich urządzeń;
- segmentu naziemnego – stacji kontrolnych,
- segmentu użytkownika – odbiorników sygnału, np. w pojazdach bądź urządzeniach cyfrowych.
Generalna zasada działania GPS jest stosunkowo prosta. Każdy z satelitów prowadzi stałą emisję sygnałów radiowych, w których zawarte są dokładne dane na temat jego położenia względem umieszczonych na równiku stacji kontrolnych. Odbiornik sygnału wychwytuje te sygnały, co pozwala mu określić, jak daleko znajduje się satelita – pobierając sygnały z wielu satelitów w tym samym czasie odbiornik jest w stanie ustalić swoje własne położenie na globie. Do dokładnego zlokalizowania odbiornika potrzebne jest wychwycenie sygnału z co najmniej czterech satelitów – nie jest to trudne, bowiem w większości miejsc na świecie w każdej chwili możliwe jest wychwycenie sygnału nawet 8-9 satelitów. Obecnie GPS jest najskuteczniejszym i najpowszechniej stosowanym systemem nawigacji radiowej – możliwe jest korzystanie z niego w praktycznie w dowolnym miejscu, nawet tam, gdzie występuje problem z dostępnością innych sygnałów. Niemniej nie jest on skuteczny, jeśli jakaś przeszkodzą blokuje sygnał satelitarny – to problem pojawiający się np. w tunelach.
GPS w rolnictwie
Umożliwiając lokalizowanie pojazdów w przestrzeni, GPS zyskuje w ostatnim czasie bardzo duże znaczenie w tzw. rolnictwie precyzyjnym. Dzięki niemu operator ciągnika rolniczego jest w stanie z dużą dokładnością wyznaczyć granice pól, dróg czy systemów irygacyjnych, a nawet rejonów, w których występują chwasty i szkodniki oraz punktów, w których dokonano pobrania próbek gleby. W ten sposób powstaje wielofunkcyjna, wirtualna mapa, bardzo przydatna przy wykonywaniu różnego rodzaju prac polowych. Dlaczego warto z takiej mapy korzystać?
Oszczędna i wydajna praca
Głównym atutem przemawiającym za tym, by wykorzystywać GPS w pracach rolniczych jest płynąca z tego oszczędność – czasu, paliwa oraz niezbędnych materiałów. Znając dokładnie położenie ciągnika oraz przebieg jego trasy w obrębie pola, operator jest w stanie prowadzić go w taki sposób, by minimalizować straty powstające w wyniku wielokrotnych przejazdów po tych samych obszarach polach. Krótko mówiąc: jeśli podczas nawożenia, wapnowania czy obsiewania pól ciągnik „zahacza” w jakimś stopniu o obszary, które już zostały nawożone czy obsiane przy poprzednim przejeździe, oznacza to marnowanie zasobów. Do tego należy dodać fakt, że uprawa powinna być jak bardziej równomierna – nadmiar nawozu nad danym obszarze pola może zaszkodzić wysianym w nim roślinom i tym samym prowadzić do obniżenia plonów. To samo tyczy się wysiewu – zbyt duże zagęszczenie nasion powoduje, że zaczynają one ze sobą konkurować. Precyzyjne prowadzenie prac polowych jest szczególnie ważne przy siewie punktowym, stosowanym m.in. przy uprawie kukurydzy.
Jak zatem widać, straty wynikające z uprawy bez precyzyjnego sterowania przy użyciu GPS mogą być znaczne. Bardzo dobrze widoczne jest to przede wszystkim w gospodarstwach dysponujących dużymi areałami. Niemniej GPS sprawdzi się dobrze również podczas pracy na mniejszych polach. Dzięki niemu można zminimalizować zużycie niezbędnych materiałów, takich jak nawozy, wapno, nasiona czy benzyna, która stanowi jeden z głównych kosztów prowadzenia gospodarstwa.
Praca w trudnych warunkach
Może się zdarzyć, że prace polowe trzeba będzie wykonać w niesprzyjających warunkach, np. po zmroku lub we mgle. Równe prowadzenie maszyn jest wtedy bardzo utrudnione, gdyż widoczność w obrębie ciągnika wynosi wtedy maksymalnie kilkanaście metrów. W takich sytuacjach system GPS również jest niezastąpionym rozwiązaniem – przy jego pomocy operator maszyny rolniczych ma wyraźny ogląd na całe pole i wie dokładnie, w jaki sposób prowadzić ciągnik, by zminimalizować zużycie materiałów i skrócić czas potrzebny do wykonania pracy.
Podsumowując – GPS w ciągniku to niezwykle ważne z ekonomicznego punktu widzenia rozwiązanie. Przy jego pomocy można ograniczyć do niezbędnego minimum ilość przejazdów potrzebnych do wykonania wszelkiego rodzaju prac polowych, od orki, przez nawożenie i sianie, kończąc na zbiorach. Ma to ogromny wpływ na ograniczenie zużycia potrzebnych w pracy gospodarstwa materiałów, a przy tym zmniejsza zużycie istotnych elementów konstrukcji ciągnika, tym samym wydłużając jego żywotność i minimalizując ryzyko usterek. Wszystko to jest szczególnie ważne w obecnych czasach znacznego wzrostu cen paliw i nawozów.
